niedziela, 27 października 2013

Kopce krecie

Takie kopce oznaczają, iż na naszej ziemi mieszkają krety – szkodniki warzyw, krzewów, kwiatów – zwierzaki, które podgryzają korzenie i powodują obumarcie i zniszczenie naszych upraw. Nie jest dobrze mieć takich mieszkańców na swojej ziemi.

Są jednak sytuacje, kiedy można ich działalność wykorzystać.

Duże, wysokie kopce zapowiadają ostrą zimę, więc ostrzegają nas te małe czarne zwierzątka abyśmy my ludzie się przygotowali solidnie do nadciągającego wyjątkowo mroźnego okresu. Zaopatrzyli w dodatkowe ilości opału, ocieplili co się da i jak się da nie tylko w ogrodzie, ale także w domu.

Druga sytuacja kiedy korzystamy z działalności kretów, to wówczas, gdy potrzebujemy czystej, pulchnej ziemi do donic na zimę :)

Te gotowe wykopane przez krety kupki ziemi oszczędzają nam pracy na kopaniu szpadlem. Wystarczy podjechać taczką i załadować do doniczek tej wykopanej pracowicie przez krety ziemi.

Ja krecią ziemię dodatkowo zaprawiam obornikiem, a raczej próchnicą powstałą ze zleżałego obornika. W ten sposób łamię kwasowość kreciej gleby, gdyż większość gleb na mojej ziemi jest kwaśna. Warzywa i owoce oraz zioła wolą ziemię obojętną czyli niekwaśną. Odczyn gleby zmienić można popiołem drzewnym lub obornikiem.

czwartek, 18 kwietnia 2013

Jak głęboko sadzić kwiaty cebulowe?


Głębokość sadzenia cebulek jest uzależniona od ich wielkości. Podstawowa zasada jest następująca: grubość warstwy ziemi przykrywająca cebulkę powinna być dwukrotnością wysokości cebulki. Głębokość sadzenia jest również uzależniona od rodzaju gleby. Jeżeli mamy do czynienia z glebami piaszczystymi to cebulki wsadzamy około 2 centymetry głębiej, jeżeli natomiast gleba jest cięższa to cebulki wsadzamy około 2 centymetry płycej.

Teraz dokładniej o niektórych gatunkach. Cebulki krokusów oraz przebiśniegów, jako że są najmniejsze, wsadzamy dość płytko, na głębokość około 5 cm. Cebulki tulipanów botanicznych powinny być wsadzane na głębokość 10 cm. Tulipany ogrodowe oraz narcyzy wsadzamy trochę głębiej, na głębokość około 12 cm. Hiacynty mają cebulki już dość sporych rozmiarów, wiec sadzimy je na głębokość około 15cm. Największe cebulki lilii, czosnku ozdobnego, czy szachownicy powinny być wsadzane dość głęboko, bo prawie na 20 cm. Cały czas zwracamy uwagę na wielkość cebulek oraz rodzaj gleby.

http://kwiaty-ogrodowe.com/jak-gleboko-sadzic-cebulki-kwiatowe.html

sobota, 9 marca 2013

Jak ustalić odczyn gleby w sposób naturalny?

Roślina wskaźnikowa – gatunek rośliny o wąskim zakresie tolerancji ekologicznej w odniesieniu do jakiegoś czynnika środowiska. Czynnikiem tym może być np. rodzaj podłoża, odczyn gleby, wilgotność, nasłonecznienie, temperatura otoczenia, zanieczyszczenia, stężenie soli mineralnych, głębokość wody (u roślin wodnych), lub inne czynniki. W związku z wąskim zakresem tolerancji rośliny te rosną tylko w ściśle określonych warunkach środowiska. Występowanie tych roślin w jakimś miejscu umożliwia nam więc określenie własności środowiska odnośnie tego czynnika środowiska (czasami dwóch, lub więcej). Jest to metoda pewna, jednak trzeba przy badaniach zwrócić uwagę, czy występujące w danym miejscu rośliny są prawidłowo rozwinięte i czy występują masowo, gdyż tylko w tym przypadku możemy wyciągnąć prawidłowe wnioski. Występowanie pojedynczych okazów, lub okazów skarlałych lub nieprawidłowo rozwiniętych jest niewystarczającym kryterium i może dać złe wyniki. 

Dobrymi wskaźnikami czystości powietrza są porosty. Do określenia stopnia zanieczyszczenia stosuje się tzw. skalę porostową.

Rośliny wskaźnikowe charakteryzujące typy zbiorników wodnych[edytuj]

źródło: wikipedia

Moja permakultura czyli rolnictwo i ogrodnictwo naturalne po mojemu :)

Permakultura polega na tym, by uprawiać ziemię w zgodzie z naturą, przy zastosowaniu naturalnych metod, jak najbardziej zbliżonych do natury, wzorujących się na naturze. Ja stosuję permakulturę na mojej ziemi i w okolicy od lat, jeszcze zanim dowiedziałam się, że to co robię, doczekało się nazwy "permakultura".

Jak w naturze rozmnażają się drzewa i krzewy? Przez nasiona rozsiewane przez drzewa, krzewy i zwierzęta.
Jak pozyskiwali wartościowe drzewa i krzewy nasi praprzodkowie? Nie kupowali drzew i krzewów ze szkółki - tylko wykopywali drzewka i krzewy dziko rosnące w naturze i przesadzali w pobliżu swoich siedzib.

Możesz pomóc im w ten sposób, że zakopiesz nasiona i żołędzie w ziemi, tak jak to robią gryzonie, które zbierają nasiona, orzechy, żołędzie z otoczenia, zakopują w swoich spiżarkach, następnie często o nich zapominają. Wtedy takie zapomniane nasiona, żołędzie czy orzechy - na wiosnę kiełkują i rosną w drzewa i krzewy.

Inny przykład:
Zamiast traktorem orać ziemię, wykorzystujesz do spulchnienia gleby racice i kopyta twoich zwierząt, by przykryć ziemią rozsiane nasiona.
Słowianie stosowali takie metody uprawy zbóż:
Wsiadali na konie. Jeździli w kółko po wybranym poletku aż ziemia była skopana. Siali nasiona zbóż. Ponownie tratowali to poletko przy pomocy końskich kopyt aby pokryć ziemią wysiane nasiona.

Ja robię tak:

Sposób I.

Wiążę byka lub krowę w miejscu, gdzie planuję ogródek warzywny. Trzymam go lub ją w tym miejscu aż dokładnie zje trawę i skopie ziemię racicami.
Z reguły wiążę w tym samym miejscu przeznaczonym do skopania na noc, bo w dzień przestawiam na miejsce, gdzie mogą zjeść trawę i się najeść.
W nocy się kręcą na tym wybranym miejscu i kopią racicami ziemię.

Sposób II

Wynoszę na działkę, gdzie planuję ogródek - siano w okresie jesiennym, zimowym i wiosennym. Rozkładam kupki siana równomierne, tak, by wszystkie moje konie jednocześnie mogły z tych snopków siana jeść i jednocześnie tratować ziemię kopytami wokół snopków. Po kilku dniach ziemia jest gotowa do siana warzyw.

Sposób III
Ustawiam pastuch tak, że zwierzęta wracając do stajni lub idąc do wodopoju - często tratują miejsce w którym planuję ogródek w ten sposób spulchniając i odchwaszczając glebę pod nasiona warzyw. Spulchniają kopytami, odkwaszają zostawiając tam swoje odchody, czyli super nawóz organiczny.

Sposób IV
Ustawiam przenośny pastuch tak, że napalony ogier kopie glebę wzdłuż pastucha chcąc się dostać do klaczy.

Rozsiewanie drzew owocowych
I. Rozsiew totalnie naturalny
1. Konie zjadają jabłka i gruszki z drzew moich.
2. Kupczą na pastwisku.
3. Wraz z obornikiem na pastwisko wydostają się nasiona jabłoni lub grusz.
4. Gryzonie ich nie ruszają, bo obornik zniechęca, więc z nasion kiełkują siewki na glebie, dobrze użyźnionej obornikiem końskim.
5. Drzewka rosną w otulinie traw.
6. Na jesieni, gdy konie wyskubią trawę do cna - widać sadzonki drzewek rosnące na pastwisku.
7. Wykopuję te sadzonki i przesadzam do sadu lub formuję z tych sadzonek żywopłoty

II. Rozsiew permakulturalny czyli wzorowany na naturze (np. na rozsiewaniu nasion przez zwierzęta)
1. Chodzę na piechotę lub jeżdżę rowerem po wiejskich drogach i przy okazji rozrzucam ogryzki zjedzonych jabłek na poboczach dróg, także nasiona śnieguliczek, dzikiej róży i innych drzew i krzewów owocowych, które spotykam wędrując pieszo lub jadąc rowerem.
2. W ten sposób dochowałam się kilkudziesięciu sadzonek drzew i krzewów owocowych w różnych miejscach mojej okolicy.

sobota, 9 lutego 2013

Bez czarny

Rośnie u mnie także bez czarny i ten staram się rozmnożyć – z powodzeniem - już go tutaj co nieco rozmnożyłam. Tę roślinę bardzo polubiłam, bo jest niezwykle pożyteczna – ma ogromne właściwości uzdrawiające – to wiejska apteka. Ponadto ładnie wygląda i kwitnie. Jedną z takich starych zniszczonych roślin rosnących pod oborą już dość dawno temu wycięłam. Teraz widzę, że niepotrzebnie :) Ale naprawię ten czyn. Właściwie już naprawiłam. Posiałam dziki bez i rośnie pod oborą, tylko z drugiej strony. Niestety, kozy sadzonkę dojrzały i już jest o połowę krótsza. Ale zabezpieczę ją skutecznie przed kozami. Bez to nie tylko wartościowe owoce dla drobiu, ale także roślina odstraszająca gryzonie. Ma też kilka innych zalet o których poniżej. Jak dla mnie duże znaczenie ma fakt, że jest to krzew/drzewo mrozoodporne. Mieszkam w polskim biegunie zimna – na Mazurach Garbatych – i tutaj trzeba sadzić takie drzewa i krzewy, które potrafią przetrwać mrozy 40 stopniowe. Nie co roku się takie mrozy zdarzają – ale zdarzają. Częściej jest to około minus 30 stopni.

Bez czarny, dziki bez czarny. Inne zwyczajowe nazwy polskie: bez lekarski, bez pospolity, bzowina, bzina, buzina, hyczka.

Biologia i ekologia

Rozwój

Fanerofit. Kwitnie od maja do czerwca, czasami do lipca. Pręciki i słupek dojrzewają równocześnie, kwiaty zapylane są przez owady[8]. Owoce dojrzewają od końca sierpnia do października i utrzymują się na roślinie w postaci zwisających owocostanów[10]. Rozsiewane są przez ptaki, które zjadają owoce, nie trawią jednak nasion. Dzięki temu wraz z ich odchodami rozsiewane są one nieraz na duże odległości (ornitochoria, endochoria)[11].

Siedlisko

Rośnie w lasach i zaroślach, w polskich górach po regiel dolny[5]. Preferuje gleby żyzne i bogate w związki azotowe[4]. W Europie jego zasięg pionowy wynosi 0–1600 m n.p.m.[12].

Cechy fitochemiczne

Gałązki, liście i owoce wydzielają nieprzyjemny, a kwiaty odurzający zapach. Wszystkie części rośliny zawierają w różnej ilości trujący glikozyd sambunigrynę. Ponadto kwiaty zawierają olejki eteryczne, flawonoidy (kwercetyna, rutyna, kemferol), kwasy organiczne, garbniki, sole mineralne, owoce antocyjany, 20% cukrów, 3,5% pektyn, kwasy organiczne, witaminy, karotenoidy, garbniki i sole mineralne[9].

Zastosowanie[edytuj]

Roślina lecznicza:

Surowiec zielarski. Według Farmakopea Polska surowcem zielarskim są kwiaty (Flos Sambuci) i dojrzałe (czarne) owoce (Fructus Sambuci)[4]. Jednakże własności lecznicze mają także kora (Cortex Sambuci), korzenie (Radix Sambuci) i liście (Folium Sambuci)[16].

Działanie: kwiaty działają moczopędnie, napotnie, przeciwgorączkowo, wykrztuśnie, a zewnętrznie także przeciwzapalnie. Owoce mają własności przeczyszczające, działają napotnie, moczopędnie, przeciwgorączkowo, przeciwbólowo i odtruwająco[9].

Zastosowanie w lecznictwie: Napary z kwiatów są używane przy przeziębieniach, do leczenia różnego rodzaju nieżytów i stanów zapalnych dróg oddechowych i chorób reumatycznych. Z owoców zazwyczaj wykonuje się odwary używane do leczenia migreny, nerwobólów, biegunki, chorób reumatycznych, i neurologicznych, a dzięki ich własnościom odtruwającym także przy zaburzeniach przemiany materii. Zewnętrznie naparami z kwiatów przemywa się skórę przy zapaleniach skóry, wypryskach skórnych i oparzeniach, płucze jamę ustną i gardło przy stanach zapalnych oraz przemywa oczy przy zapaleniu spojówek[9]. Napary z kwiatów bzu czarnego przy przeziębieniach mają wielokrotnie silniejsze działanie, niż napary z lipy. Kora z dwu i trzyletnich gałązek w medycynie ludowej była używana jako środek moczopędny silniej działający niż kwiaty i owoce. Kwiaty bzu czarnego łącznie z rumiankiem są używane do zmniejszenia bólów menstruacyjnych. Niektórzy polecają w tym celu stosować mieszankę kwiatów bzu czarnego, rumianku i ruty zwyczajnej. Wyciągi z owoców maja także słabe działanie przeciwbólowe. Mogą być używane do przemywania jamy ustnej po usunięcia zęba i przy porażeniu nerwu twarzowego[4].

Zbiór i suszenie: Kwiaty zbiera się w dzień słoneczny, gdy rozkwitną, lecz nie przekwitają. Należy unikać zbierania surowca przegniłego lub wyschniętego (zbrązowiałego), gdyż powoduje on gnicie pozostałego surowca przy suszeniu. Kwiaty ścina się całymi baldachami. Najlepiej suszyć w miejscu przewiewnym i suchym, cienką warstwą, w temperaturze nie wyższej niż 35 stopni Celsjusza. Dobry surowiec nie może się zaparzyć i ma kolor białawo-żółty (brązowy należy odrzucać już podczas suszenia). Owoce najlepiej zbierać po deszczowym dniu, ale w słoneczny dzień, kiedy są w większości w pełni dojrzałe (mają kolor czarnofioletowy). Odrzuca się zielone i niedojrzałe, gdyż zawierają duże ilości sambunigryny[4][17].

Dawniej kwiatów używano do pobudzenia laktacji u kobiet karmiących[4].

Gąbczasty rdzeń pędów używany był w technice mikroskopowej do sporządzania preparatów, a w zegarmistrzostwie do czyszczenia delikatnych mechanizmów[4].

Soku z owoców używano dawniej do farbowania brwi i rzęs, podbarwiania win oraz farbowania jedwabiu na oliwkowo[4].

Surowiec kosmetyczny. Wyciągi są wykorzystywane do wytwarzania maseczek kosmetycznych i kremów. Szczególnie bez czarny nadaje się do pielęgnacji skóry starzejącej się, gdyż działa zmiękczająco, przeciwzmarszczkowo i wybielająco[4].

Owoce są pokarmem ptaków leśnych[9].

Owoce nie nadają się do spożycia na surowo. Jednak z dojrzałych owoców można robić konfitury, dżemy, kisiele, soki, można je także suszyć. Zawierają cukry, witaminy (głównie B i C), kwasy organiczne i inne związki[4]. Muszą być jednak dojrzałe i ugotowane, gdyż gotowanie usuwa zawarta w nich truciznę[17].

Roślina ozdobna. Czasami bywa uprawiany w parkach i przydomowych ogródkach jako krzew ozdobny. Oprócz formy typowej istnieją odmiany ozdobne. Walorami ozdobnymi są piękne kwiatostany, a także owoce[18]. Ma walory nie tylko dekoracyjne: jego zapach odstrasza szczury i myszy, a także owady[4].

Z pędów (gałązki z liśćmi) otrzymuje się wywary używane do ekologicznego zwalczania kretów, norników, rolnic, bielinka kapustnika i mszyc[10].

Własności trujące[edytuj]

We wszystkich częściach świeżej rośliny występuje sambunigryna i sambucyna, które dla ludzi w większych ilościach są trujące[11]. Jednakże wyższa temperatura (gotowanie czy smażenie bez przykrycia) usuwa ich własności trujące. Najczęściej dochodzi do zatrucia w wyniku spożycia niedojrzałych owoców. Objawami zatrucia są: osłabienie, bóle i zawroty głowy, nudności, wymioty, biegunka, przyspieszenie tętna i zaburzenia oddychania aż do duszności włącznie. Pierwsza pomoc polega na sprowokowaniu wymiotów i płukaniu żołądka. Konieczna pomoc lekarza[17].

Uprawa[edytuj]

W Polsce jest w pełni mrozoodporny (strefy mrozoodporności 4–9). Jest łatwy w uprawie. Nie ma specjalnych wymagań, wystarcza mu zwykła, półprzepuszczalna ziemia w ogrodzie. Może rosnąć w pełnym słońcu lub w półcieniu. Rozmnaża się go z nasion wysiewanych jesienią, lub przez sadzonki pędowe pobierane latem lub zimą. Aby zachować walory dekoracyjne należy starsze pędy wycinać, a młodsze przycinać w połowie długości[18].

Czeremcha

Ostatnio zainteresowała mnie czeremcha, z racji tej, że kilka sztuk jej rośnie na mojej ziemi.  Właściwie parę, bo te pozostała są uszkodzone przez wichry lub zaatakowane przez grzyby. Czeremcha wiosną pięknie kwitnie i pachnie, ale wyczytałam, że nie jest dobrze ją uprawiać w pobliżu sadów. Jednak to ładne drzewo i myślę, że kilka sztuk warto zachować po tym, co poniżej wyczytałam - nie tylko ładnie wygląda i kwitnie, ale także jest to drzewo pożyteczne. Owoce są jadalne i nadają się na nalewki, a inne części drzewa jako naturalne medykamenty, plus drewno jest cennym surowcem meblarskim i do wyrobu drobnych przedmiotów drewnianych. Więc niech rośnie :)

"Czeremcha zwyczajna – gatunek drzewa lub dużego krzewu z rodziny różowatych. Znana także pod nazwami: czeremcha pospolita, śliwa kocierpka, trzemcha, czeremucha, smrodynia. Występuje w całej Europie, Azji Mniejszej i zachodniej Syberii. W Polsce jest rośliną pospolitą.

Drewno

Dosyć twarde i sprężyste, o drobnych słojach.

Cechy fitochemiczne

Związki lotne wydzielane przez kwiaty zawierają dużo bakteriobójczych fitoncydów. Kora, liście i kwiaty roztarte w palcach wydzielają silny, nieprzyjemny zapach. Kora i pąki liściowe zawierają glikozydy cyjanogenne (prulaurazyna, prunazyna). Nasiona zawierają amigdalinę (ok. 1,5%), która łatwo ulega hydrolitycznemu rozkładowi, dając w efekcie silnie trujący cyjanowodór (kwas pruski).

Rozwój

Kwitnie w kwietniu i w maju. Kwiaty przedsłupne, owadopylne. Roślina miododajna. Owoce dojrzewają we wrześniu – październiku. Nasiona rozsiewane są przez ptaki.

Siedlisko

Olsy, lasy mieszane, zarośla, łęgi, wzdłuż rzek, strumieni i brzegów jezior[2]. Lubi gleby bogatsze, dość wilgotne, preferuje stanowiska częściowo zacienione.

Zastosowanie

Roślina ozdobna

Bywa sadzona w parkach i przy drogach. Stosowana w zadrzewieniach krajobrazowych na podmokłych terenach.

Roślina jadalna

Owoce są jadalne, z lekkim gorzkawym posmakiem (im później zebrane, tym mniej gorzkie). Po wysuszeniu wykorzystywane są na Syberii jako składnik nalewek i przyprawa do pierogów.

Roślina lecznicza

W medycynie ludowej uznawana była za roślinę leczniczą – m.in. młode liście zawierają glikozydowe związki lotne o własnościach odkażających, bakteriobójczych, a także toksycznych dla wielu owadów. Surowcem zielarskim jest kora czeremchy pozyskiwana z młodych gałązek, razem z pąkami liściowymi. Używana była w medycynie ludowej jako środek ściągający, moczopędny i przeciwreumatyczny.

Surowiec drzewny

Drewno wykorzystywane jest na niewielkie wyroby stolarskie.

Źródło:

http://pl.wikipedia.org/wiki/Czeremcha_pospolita

poniedziałek, 4 lutego 2013

Drzewa owocowe - stratyfikacja nasion

Aby nasiono drzewa owocowego wykiełkowało nam na wiosnę, musi podlec
czasowej stratyfikacji, czyli obniżeniu temperatury. Poniżej podaję
optymalne temperatury chlodzenia nasion drzew owocowych:

JABŁOŃ ANTONÓWKA
Nasiona moczyć w wodzie przez 24 godziny. Stratyfikować w temperaturze 3
stopni Celsjusza przez okres 3 miesięcy lub nieco dłużej (90-100 dni). Siać
od marca do kwietnia do gruntu. Siewki należy szkółkować jesienią lub
wiosną nastepnego roku.

GRUSZA KAUKASKA
Nasiona moczyć w wodzie przez 24 godz. Stratyfikować w temp. 3 +5C przez
70-90 dni. Siać w IV do gruntu. Szkółkować jednoroczne siewki.

GRUSZA POSPOLITA
Nasiona moczyć w wodzie przez 24 godz. Stratyfikować w temp. 3 +5C przez
70-90 dni. Siać w IV do gruntu. Szkółkować jednoroczne rośliny.

ŚLIWA AŁYCZA
Nasiona moczyć w wodzie przez 24 godziny. Stratyfikować przez 3 miesiące w
temperaturze od 3 do 8 stopni Celsjusza i siać w kwietniu lub jeśli jest
zbyt późno - zadołować nasiona latem na głebokość 70 cm i wysiać je na
następną wiosnę do gruntu. Przesadzać jednoroczne rośliny.

WĘGIERKA WANGENHEIMA
Nasiona moczyć w wodzie przez 24 godz. Stratyfikować w temp. 5C przez 90-110
dni. Siać w IV do gruntu. Można też zadołować nasiona i posiać je nastepnej
wiosny. Szkółkować jednoroczne rośliny.

CZEREŚNIA PTASIA
Nasiona moczyć w wodzie przez 24 godziny. Stratyfikować 3 miesiące w
temperaturze 5 stopni Celsjusza. Siać w kwietniu do gruntu.Można też
zadołować siewki po zbiorze jesienią i trzymać do wiosny.

WIŚNIA WONNA ANTYPKA
Nasiona moczyć w wodzie przez 24 godz. Stratyfikować w temp. 3 +8C przez
90-120 dni i siać w III-IV do gruntu. Można też nasiona zadołować latem na
głebokośa 70 cm i wysiać na nasstepną wiosne. Siewki rosną szybko. Należy
przesadzać jednoroczne rośliny.

MORELA
Nasiona moczyć w wodzie przez 24 godziny. Stratyfikować przez 90-120 dni w
temperaturze. 3 do 5 stopni Celsjusza i siać do gruntu lub do inspektu w
kwietniu następnego roku. Czasami nasiona mogą rok przelegiwać. Siewki rosną
szybko, należy przesadzać jednoroczne rośliny.

niedziela, 3 lutego 2013

Naturalne nawozy

Niniejszym wznawiam mego permakulturalnego bloga :) Pora przygotować się do nadchodzącej wiosny.
W domu uszykowane doniczki pod siewy warzyw. Mam sporo popiołu, a za mało ziemi do donic, więc pomyślałam, że uzupełnię braki popiołem, który jest jednocześnie nawozem. Trzeba jednak z nim uważać, by nie przesadzić i nie popalić sobie roślin, bo jest bardzo zasadowym nawozem. Popiół nie może bezpośrednio dotykać roślin. Z tabeli widzę, że popiół to znakomity odkwasiacz, więc go do tego celu użyję w moim ogrodzie. Czyli jednak doniczki nie dostaną tego popiołu, lub nie tyle co chciałam tam dać. Trochę sypnę i wymieszam z ziemią doniczkową, ale większość trzeba będzie wysypać na  mojej kwaśnej ziemi aby ją porządnie odkwasić pod warzywa.

Przy okazji znalazłam opisy innych naturalnych nawozów, jakie można użyć w swoim ekologicznym ogrodzie. W stajni i koziarni produkuje się nawóz koński, a w kurniku i króliczarni - nawóz kurzy i króliczy.
Mam zamiar w tym roku dobrze nawieźć ziemię wokół domu pod warzywa i kwiaty.

źródło: wikibooks

Nawóz% azotu (N)% fosforu (P2O5)% potasu (K2O)% wapnia (CaO)mikroelementysubstancja organiczna
Kompost0,30,30,32,5umiarkowanie10-50
Obornik kompostowany0,40,270,550,46umiarkowanie10
Obornik bydlęcy świeży0,40,20,50,5umiarkowanie20-25
Obornik bydlęcy suszony21,644,1umiarkowanie45
Obornik koński0,50,30,40,2umiarkowanie30
Pomiot kurzy i gołębi1,61,50,92dużo25-30
Suszony pomiot ptasi3,542,56dużo30-70
Wióry, mączka rogowa10-144-5brak4,3mało60-80
Mączka z krwi11-151,3-1,50,7-0,80,6dużo60-70
Mączka kostna3-421-300,230-31umiarkowaniebrak
Śruta rącznikowa52,51brakbrak70
Tomasynabrak15-20brak45dużobrak
Kalimagnezjabrakbrak25-28brakMgO, Sbrak
Hiperfosbrak27brak33dużobrak
Popiół drzewnybrak2-46-1030-35dużobrak

[edytuj]



Kompost

Wikipedia, nasz siostrzany projekt, zawiera artykuł na tematnawozów.
Prawidłowo wyprodukowany kompost jest bezsprzecznie najbardziej uniwersalnym nawozem, jaki można zastosować w ogrodnictwie. Wiedza teoretyczna dotycząca wytwarzania kompostu w warunkach ogrodowych zawarta jest w części książki pt.Kompostowanie.
Kompost działa szybciej niż świeży obornik, dlatego przeważnie stosujemy go wiosną, jest źródłem wszystkich niezbędnych roślinom składników mineralnych oraz próchnicy. Pozwala zagospodarować odpady organiczne z kuchni, które stanowią spory odsetek ogólnej masy odpadów produkowanych w domu czy gospodarstwie. Zamiast spalać liście czy trawę, można z powodzeniem przeznaczyć je na kompost lub ściółkę. Jeżeli od wielu lat uprawiamy ogród zgodnie z naturą, możemy śmiało spróbować uprawiać na samym kompoście nawet tak żarłoczne rośliny jak kapustne.
Najważniejszą chyba zaletą kompostu jest fakt, że pozwala on zachować tak pożądaną (właściwie nawet wymaganą w gospodarstwach ekologicznych) równowagę biologiczną w ogrodzie - odpady z ogrodu i domu przetwarzane są na nawóz, który zasila rośliny wykorzystywane w domu i w ten sposób cykl zamyka się.
Kompost może mieć bardzo różny skład. Można manipulować zawartością azotu w kompoście, dodając do niego rośliny motylkowe, obornik, niektóre zioła (będzie zawierał więcej azotu) lub też dodając wapna czy dolomitu (część azotu ulotni się wtedy do atmosfery). Można wzbogacić kompost w mikroelementy dodając np. mączkę kamienną (granitową, bazaltową itp.) albo popiół drzewny. Ponadto długo leżące komposty mają znacznie mniej materii organicznej a więc i próchnicy od kompostów dojrzewających krócej.
Porada
10 litrów kompostu bez dodatków zawiera przeciętnie 10-20 g azotu, 10 g tlenku fosforu(V) i 30 g tlenku potasu.

[edytuj]Obornik

Obornik zwierzęcy zawierający słomę jest najważniejszym nawozem w rolnictwie ekologicznym, zawierającym w zrównoważonym stosunku wszystkie niezbędne roślinom składniki (zwłaszcza obornik bydlęcy). W ogrodach biologicznych ma mniejsze znaczenie, gdyż większość ogrodników nie zajmuje się hodowlą zwierząt. Jeżeli jednak mamy możliwość pozyskania pewnego obornika (tzn. z czystej, pewnej hodowli, najlepiej z gospodarstwa ekologicznego, gdzie nie stosuje się hormonów i antybiotyków), to oczywiście będzie on bardzo dobrym nawozem w ogrodzie.
Lepszym rozwiązaniem jest dodanie obornika do kompostu niż bezpośrednio na zagony. Mniejsze ilości świeżego obornika kompostujemy razem z innymi odpadkami, większe natomiast oddzielnie - powstały z nich nawóz będzie służył do nawożenia np. roślin kapustnych czy dyni. W gospodarstwach ekologicznych obornik pryzmuje się przez około 6 miesięcy z zastosowaniem specjalnych roślinnych preparatów - jest on wtedy znacznie lepiej dostępny dla roślin i nie traci takich ilości wody, jakie straciłby w przypadku zwykłego kompostowania.
PoradaZasady stosowania świeżego obornika
  1. Gleby lekkie:
    • stosujemy częściej mniejsze dawki, 1-2 kg/m² co 2 lata
    • możemy stosować obornik wczesną wiosną
    • przekopujemy na głębokość około 12 cm, nieprzekopany jest narażony na straty azotu;
  2. Gleby ciężkie:
    • stosujemy rzadziej większe dawki, 3-4 kg/m² co 3-4 lata
    • stosujemy jesienią
    • przekopujemy płytko, na około 8 cm aby nie utrudniać jego rozkładu.
Świeży obornik na ciężkich glebach w pierwszym roku jest wykorzystywany zaledwie w 40% przez rośliny, dlatego dużo korzystniej jest stosować obornik pryzmowany lub kompostowany, który działa znacznie szybciej, gdyż jest już częściowo rozłożony.
Pewne znaczenie ma w ogrodach biologicznych suszony obornik bydlęcy, do nabycia praktycznie w każdym sklepie ogrodniczym. Można nim zastąpić dojrzały obornik i nawozić wymagające rośliny, można rozcieńczyć go z wodą (i stosować do nawożenia pogłównego) lub dodać do kompostu.

Obornik koński ma podobny skład do bydlęcego. Jest nawozem gorącym.
Obornik koński można stosować tak samo jak bydlęcy, chociaż zawiera nieco mniej wody. Należy od do nawozów gorących (rozgrzewa się znacznie w trakcie pryzmowania), dlatego będzie miał zastosowanie w zimnych inspektach czy np. przy uprawie ciepłolubnych ogórków. Można śmiało kompostować go razem z obornikiem bydlęcym.
Obornik świński zawiera mniej wapnia od bydlęcego ale za to sporo fosforu. Jest nawozem zimnym i podobnie jak każdy obornik powinien zostać przekompostowany lub pryzmowany przed użyciem.
Obornik owczy, kozi i króliczy są nawozami gorącymi zawierającymi spore ilości azotu, nawet dwukrotnie większe od obornika bydlęcego. Po przekompostowaniu nadają się pod uprawę bardzo żarłocznych roślin jak żadne inne.

[edytuj]Pomiot ptasi

Ptasie nawozy charakteryzują się dużą ilością składników pokarmowych. Można je uzyskać nawet w ogrodach, hodując kury, kaczki czy gołębie. Nawozy te najlepiej kompostować wraz z ziemią i innymi odpadkami lub w zmieszaniu z obornikiem ssaków, gdyż bardzo szybko nagrzewają się. Świeży pomiot może łatwo poparzyć korzenie roślin. W ogrodach zastosowanie będzie miał także suszony pomiot kurzy - łatwo dostępny w sklepach ogrodniczych.
Uwaga!Uwaga!
Pomiot ptasi pochodzący z dużych, kurzych ferm nie może mieć zastosowania w ogrodzie. Zwierzęta są tam hodowane w nienaturalnych warunkach, karmi się je paszami zawierającymi antybiotyki i hormony oraz GMO nafaszerowane Roundup'em skażającym glebę trucizną.
Guano peruwiańskie to odchody i szczątki ptaków morskich, osadzające się od stuleci na wybrzeżach Peru, tworzące tam metrowe pokłady. Jest bardzo bogate we wszystkie składniki pokarmowe i w materię organiczną, znacznie bogatsze od pozostałych nawozów zwierzęcych. W ogrodach ekologicznych odradza się stosowania tego nawozu z kilku względów. Intensywna eksploatacja złów to poważny problem ekologiczny a transport guano z Ameryki Południowej do Europy wykorzystuje znaczne ilości energii a więc i zasobów ziemskich. Ponadto podobne efekty można uzyskać stosując rodzime pomioty ptasie, nie ma więc potrzeby na wykorzystywanie guano.

[edytuj]Odpady poubojowe

Największe znaczenie w ogrodach będzie miała gotowa mieszanka mączki rogowej, mączki z krwi i mączki kostnej, zawierająca kompleks składników pokarmowych i dużo materii organicznej (do 70%), 7-9% azotu, 12% tlenku fosforu(V), 0,3% tlenku potasu, 13% tlenku wapnia. Odpady poubojowe są bardzo dobrym nawozem organicznym, działającym wolno. Pewne ilości możemy dodać do kompostu, polepszając tym samym jego skład. Praktycznie jednak w każdym ogrodzie można się obejść bez odpadów poubojowych, zastępując je kompostem i obornikiem.
Porada
Znaczenie nawozów organicznych
  • Stanowią doskonałe źródło próchnicy, zwiększającej zdolność gleby do magazynowania składników pokarmowych i poprawiającej stosunki wodno-powietrzne.
  • Polepszają strukturę każdej gleby, także jej pojemność wodną.
  • Są źródłem składników pokarmowych dla roślin i mikroorganizmów glebowych, dostarczają ich stopniowo w ciągu wegetacji, dzięki czemu ryzyko przenawożenia jest minimalne.
  • Łagodzą ujemne skutki, jakie mogą wystąpić w przypadku wykorzystywania mineralnych nawozów sztucznych w ogrodzie.
  • Większość nawozów organicznych zawiera wszelkie niezbędne roślinom składniki.

[edytuj]Nawozy mineralne

Nie jest prawdą, że w ogrodach czy gospodarstwach ekologicznych nie można stosować nawozów mineralnych. Naturalne nawozy mineralne i niektóre inne, działające powoli są dopuszczone w rolnictwie organicznym. Nieporozumienie wynika z faktu, iż zwykle stawia się znak równości między nawozami mineralnymi pochodzącymi z naturalnych źródeł a nawozami mineralnymi wytworzonymi sztucznie.
Nawozy mineralne mają zastosowanie jedynie tam, gdzie wystąpiły niedobory jakiegoś pierwiastka w glebie oraz np. przy przestawianiu się na metody biologiczne. W innym przypadku powinniśmy zrezygnować z ich stosowania.
Miękkie fosforyty, np. hiperfos mają zastosowanie jedynie na glebach kwaśnych, ze względu na dużą zawartość wapnia. Nie poleca się natomiast stosować w ogrodach ekologicznych szybko działających soli fosforanowych, takich jak superfosfat.
Tomasyna powstaje jako produkt uboczny przy produkcji stali, ze względu jednak na powolne działanie jest dopuszczona w rolnictwie ekologicznym. Zawiera więcej wapnia niż hiperfos, dlatego można stosować jedynie na glebach kwaśnych, wymagających wapnowania.
Kalimagnezja jest surowcem kopalnym, poddanym obróbce, dzięki której traci szkodliwy dla roślin chlor. Zawiera dużo potasu i poleca się ją stosować przy jego niedoborach oraz przy przestawieniu gospodarstwa.
Większe znaczenie w ogrodach ma popiół drzewny, z racji dostępności i bogactwa składników pokarmowych (popiół z drzew iglastych posiada mniej składników niż popiół z drzew liściastych). Jeżeli posiadamy kominek czy kocioł na drewno możemy wykorzystać powstały w nich popiół dodając go do kompostu czy też bezpośrednio na zagony. Działa powoli i w przeciwieństwie do pozostałych nawozów mineralnych ma w miarę zrównoważony skład (nie zawiera tylko azotu).

[edytuj]Inne nawozy

Śruta rącznikowa powstaje po sprasowaniu nasion rącznika. Nie ma większego znaczenia w naszych ogrodach z racji dostępności, ponadto może wywoływać objawy alergiczne.
Wytłoki owocowe są nawozami regionalnymi i mają niską wartość nawozową, poza dużą zawartością substancji organicznej. W ogrodach biologicznych nie powinno się stosować wytłoków z owoców pryskanych środkami chemicznymi.
Nawozy z glonów morskich zawierają sporo wapnia oraz inne pierwiastki. Nawożenie dolistne roślin zwiększa ich odporność. Jeżeli mamy dostęp do glonów z niezanieczyszczonych wód, możemy je kompostować. Można też stosować gotowe preparaty z glonów, dostępne w specjalistycznych sklepach ogrodniczych.
Może nie brzmi to apetycznie, ale bardzo dobrym nawozem mogą być ludzkie fekalia, które jednak należy odpowiednio spreparować. Służą ku temu tzw. suche toalety, wyposażone w elektryczne systemy wietrzenia, dzięki czemu nie wydziela się z nich nieprzyjemny zapach, gdyż procesy gnilne zostają wstrzymane. Pojemniki z takich toalet regularnie wyjmuje się i zawartość poddaje się przyspieszonemu kompostowaniu - wszelkie patogeny zostaną usunięte. Nawóz można stosować zarówno pod rośliny ozdobne jak i uprawne. Należy nadmienić, że wykorzystywanie suchych toalet zmniejsza zużycie wody o przeciętnie 50%. Dodatkowo z takich toalet odprowadzany jest mocz, który można stosować do podlewania trawników w rozcieńczeniu 1:10

Info ze strony:


Ziemia się szybciej kręci i czas szybciej ucieka

Ja to czuję od dłuższego czasu, że czas szybciej biegnie niż dawniej. Sądzę, że to ma związek z tym, że Ziemia zwiększyła obroty. Brakuje mi...