czwartek, 21 lipca 2022

Ałycza – śliwa wiśniowa



Ałycza (Prunus cerasifera), znana również jako śliwa wiśniowa lub mirabelka, to gatunek rośliny z rodziny różowatych. Ałyczę w naturalnych warunkach można spotkać w Azji Zachodniej, Środkowej, na Kaukazie oraz w południowo-wschodniej Europie. Jako gatunek zawleczony (napływowy) rozprzestrzeniła się w Australii, Nowej Zelandii, na Wyspach Brytyjskich, w Europie, USA oraz tropikalnej Azji.

ałycza, śliwa wiśniowa

Śliwa wiśniowa jest uprawiana w wielu krajach, także w Polsce. Zdarza się, że dziczeje.
Określenia ałycza i śliwa wiśniowa stosowane są zamiennie, warto jednak pamiętać, że ałyczaa ma owoce koloru żółtego, a śliwa wiśniowa – fioletowe.

Zobacz także: śliwa – drewno śliwy

Drewno śliwy wiśniowej – nie tylko do wędzenia

Drewno śliwy charakteryzuje się wyjątkowo dekoracyjnym rysunkiem, uwydatnianym poprzez delikatnie czerwoną, a niekiedy wpadającą w fiolet twardzielą oraz jasnym bielem. Przedmiotowe drewno jest bardzo twarde i gęste, a tym samym odporne na uszkodzenia mechaniczne. Ze względu na liczne rozgałęzienia oraz charakter drzew zbliżony do krzewów, mogą pojawić się problemy podczas suszenia – drewno może pękać i paczyć się.

https://penny.pl/porady/alycza-sliwa-wisniowa/

Ałycza (mirabelka) - śliwa wiśniowa (Prunus domestica)



Śliwa ałycza

Podstawowy gatunek to śliwa wiśniowa (Prunus cerasifera), jej owoce mają kolor czerwony z lekkim woskowym nalotem. Ałycza jest kaukaską odmianą tejże śliwy o nazwie 'Divaricata' i ma żółte owoce. Często potocznie nazywa się je mirabelkami, ponieważ smakują i wyglądają jak... prawdziwe mirabelki - odmiana śliwy domowej. A ponieważ śliwa domowa (Prunus domestica) powstała między innymi ze śliwy wiśniowej, to prawdziwe mirabelki są wnuczkami ałyczy.

Ałycza - opis 

Ałycza jest krzewem lub drzewem dorastającym do 5-6 m wysokości, z nisko osadzoną, rozłożystą koroną. Najładniejsza jest w kwietniu, gdy kwitnie. Obsypana jest białymi, pachnącymi kwiatami tak obficie, iż ma się wrażenie, że jest przyprószona śniegiem. Niestety, jej uroda trwa zaledwie kilka dni, a szkoda, bo wygląda wtedy pięknie, zwłaszcza na tle ciemniejszych drzew lub ceglanej elewacji. Nie jest wymagająca co do gleby, urośnie nawet na bardzo słabej. Lubi stanowiska słoneczne, ale i w półcieniu dobrze sobie radzi.

Ałycza - podkładka

Rośnie szybko i jest odporna na mróz, dlatego stosowano ją przez setki lat w sadownictwie jako podkładkę pod szlachetne odmiany śliw, moreli, brzoskwiń i migdałowców. Świetnie też znosi strzyżenie, za co głównie cenią ją projektanci ogrodów.

Ałycza - żywopłot

Ałycza to jedna z roślin najlepiej nadających się do formowania (jest mniej wymagająca niż cis, odporniejsza na mrozy od bukszpanu) - zrobimy z niej żywopłotowe ściany i figury geometryczne o niemal dowolnym kształcie. Podobnie formuje się odmiany śliwy wiśniowej o purpurowych liściach, 'Atropurpurea' i 'Nigra', można więc z samych ałyczy, ciętych w różne kształty, tworzyć jedyne w swoim rodzaju dwubarwne zielono-purpurowe kompozycje.

Ałycza owoce - mirabelki

Owoce ałyczy są ciemnożółte, aromatyczne i lekko kwaskowate. Ponieważ co roku jest ich mnóstwo i żal, by się zmarnowały, warto robić z nich dżemy, powidła, kompoty, marynaty i nalewki. Owoce ałyczy - gdy dojrzeją - szybko opadają z drzewa. Dobrze jest je od razu zbierać. Pozostawione pod drzewem gniją, fermentują i zaśmiecają działkę.

Ałycza właściwości zdrowotne

Owoce zawierają dużo witamin z grupy B, cukry, sole mineralne, prawie tyle pektyn co jabłka i bardzo cenny kwas foliowy. Najsmaczniejsze są na surowo, ale nie da się ich zjeść zbyt dużo, gdyż działają przeczyszczająco.

Ałycza - cięcie

Żywopłot z ałyczy warto zacząć formować od razu po posadzeniu. Rośliny przycinamy na wysokość ok. 20 cm po to, by rozkrzewiały się od samego dołu. Kolejny raz tniemy je w marcu następnego roku, zostawiając 20-25 cm ostatniego przyrostu, i tak samo postępujemy przez następne lata. Później strzyżemy żywopłot w miarę potrzeby, zwykle co miesiąc. Gdy urośnie na pożądaną wysokość, za każdym razem skracamy go, pozostawiając 5 cm przyrostów. Ostatnie cięcie w każdym roku powinno być przeprowadzone nie później niż do połowy lipca, ponieważ nowe pędy muszą mieć wystarczająco dużo czasu, aby zdrewnieć przed zimą. Prawidłowo ukształtowany żywopłot z ałyczy powinien się nieco zwężać ku górze. Wówczas jego dolne partie są lepiej oświetlone i wskutek tego gęściejsze. Formując ałycze w figury geometryczne, powinniśmy się trzymać tych samych zasad i terminów co przy cięciu żywopłotu. Jeśli zamierzamy formować tylko koronę ałyczy, poczekajmy, aż jej pień urośnie i osiągnie odpowiednią grubość.

Ziemia się szybciej kręci i czas szybciej ucieka

Ja to czuję od dłuższego czasu, że czas szybciej biegnie niż dawniej. Sądzę, że to ma związek z tym, że Ziemia zwiększyła obroty. Brakuje mi...